Hirigune historikoak Hernaniren iragana eta oraina biltzen ditu. Guztira 19 monumentu historiko aurkituko dituzu, eta hiribilduak izan zituen sartzeko 5 atetatik 2 gurutzatu ahal izango dituzu.
Formatu zirkularrean, 1016. urtean eraikitako udal-garbitoki bat aurkituko duzu, baita leinu-etxeak, erlijio-tenpluak eta beste eraikin enblematiko batzuk ere, Hernaniren historia osatzen dutenak. Hona hemen galdu behar ez dituzun leku batzuk:
Portalondo Etxea / Jentilen Dorrea
XV. mendearen erdialdeko eraikin enblematiko bat da. Ustez, hiribilduaren antzinako harresia osatzen zuen, eta bost sarreretako baten ondoan zegoen.
Gudarien plaza
Bertan dago Hernaniko udaletxea, San Joan Bataiatzailearen elizaren ondoan. Udaletxea oin angeluzuzena eta lau solairu dituen eraikin batean dago, eta 7 arkuk eusten diote. Gainera, hiribilduan sartzeko arkuetako bat beheko solairuan dago, eta antzinako Errege Bidean amaitzen da.
San Joan Bataiatzailearen eliza
Gudari Plazan dago. Nabe bakarreko tenplua da, eta gurutze latindarraren formako oina eta abside poligonala (zortzi aldekoa) ditu. Aldarea abside horretan dago, eta gurutzaduraren besoetan bi kapera ditu. Estilo barrokoko barrualdea du eta, bertan, garrantzi historiko eta artistiko nabarmena duten elementuak daude, hala nola erretaula nagusia, santutegia, Juan Urbietaren hilobia eta organoa.
Dorretxea
Kale Nagusiko 13. zenbakian dago, hiribilduan sartzeko bidea defendatzen zuten gotorleku boteretsuenetako batean. Eraikin zaharrenetako bat da eta XIV. mendekoa dela uste da. Denbora igaro ahala, eraikinak gotorleku izateari utzi eta etxebizitza bihurtu zen; horretarako, solairuak birbanatu eta handitu ziren, eta leihoak jarri zituzten. Joan zaitez Dorretxea ezagutzera, merezi du eta; eraikinak bere funtsa mantendu du, eta hala erakusten dute harlanduzko hormek, arku zorrotzeko sarrerak eta kanoi-zuloa duen saieterak, beste elementu batzuen artean.
